Vrijleggen van tanden en kiezen

Stap 1. Een afspraak plannen

Met een verwijzing van je tandarts of huisarts kun je snel bij ons terecht. Ook als je al een verwijzing hebt voor een andere kaakchirurg, ben je van harte welkom bij ons.

Stap 2. Voorbereiding bij het vrijleggen van tanden en kiezen

Voor de behandeling van het vrijleggen van een tand of kies is een goede voorbereiding belangrijk. Je kunt van tevoren zorgen dat je paracetamol in huis hebt, als je dit mag gebruiken. Ook is het prettig om een coldpack of wat ijsblokjes in een zakje klaar te leggen om de wang na de ingreep te koelen. Dat helpt om zwelling en napijn te beperken.

Wat neem je mee?

• De verwijsbrief van je tandarts of orthodontist
• Een geldige legitimatie
• Een overzicht van je medicijngebruik, eventueel opgevraagd bij je eigen apotheek

Met name bij het gebruik van bloedverdunners of medicijnen tegen botontkalking is het belangrijk dat wij hiervan op de hoogte zijn. Soms moet de dosering tijdelijk worden aangepast om de behandeling veilig te kunnen uitvoeren. Wanneer je verhinderd bent, neem dan tijdig contact op met onze kliniek zodat we een nieuwe afspraak kunnen inplannen.

Stap 3. Het vrijleggen van een tand of kies

Voorafgaand aan het vrijleggen van een tand of kies zal de behandelaar een plaatselijke verdoving toedienen.
Het tandvlees wordt opzijgeschoven om de tand of kies zichtbaar te maken. Als de tand of kies ook nog onder het bot ligt, verwijdert de behandelaar dit stukje bot met een boor. Tijdens het vrijleggen van de tand kun je wat druk voelen, maar het mag geen scherpe of diepe pijn zijn, omdat het gebied rond de tand of kies verdoofd is.

Na het vrijleggen van tanden en kiezen plakt de kaakchirurg vaak een klein slotje op de tand of kies. Aan dit slotje zit een dun kettinkje dat later aan de beugel wordt vastgemaakt. Hierdoor kan de orthodontist de tand stap voor stap op de juiste plaats in de tandboog trekken. De wond wordt gehecht met oplosbare hechtingen, die meestal binnen 1 tot 2 weken vanzelf verdwijnen.
De behandeling duurt meestal 20 tot 30 minuten.

Stap 4. Na het vrijleggen van een tand of kies

De eerste drie dagen nadat we de tanden die niet doorkomen hebben vrij gelegd kan de wang wat opzwellen, vooral in de eerste 24 uur. Dit kan tijdelijk zorgen voor een beperkte mondopening. De zwelling neemt daarna meestal vanzelf af. Om deze te verminderen, kun je de wang in de eerste uren na de ingreep koelen met een coldpack of een zakje met ijsblokjes. Doe dit ongeveer tien minuten per keer en wissel het af.
Pijn na de ingreep is normaal en kan goed worden bestreden met de pijnstillers waarover je vooraf advies hebt gekregen.

Het is ook normaal dat er in de eerste dagen wat bloed uit de wond komt. Om een nabloeding te voorkomen, is het verstandig om de eerste dagen activiteiten die druk veroorzaken, zoals bukken of zwaar tillen, te vermijden. De eerste 24 uur mag je niet spoelen of spugen, zodat het wondgebied goed kan genezen.

Wacht met eten en drinken totdat de verdoving volledig is uitgewerkt. Na de operatie is het belangrijk om de mond goed schoon te houden. Je mag direct na de behandeling weer voorzichtig tandenpoetsen, maar wees voorzichtig in de buurt van de wond. Vanaf 24 uur na de ingreep kun je eventueel mondspoeling gebruiken, bijvoorbeeld chloorhexidine 0,12% of een zoutoplossing, twee keer per dag gedurende vijf tot zeven dagen. Slaap verder de eerste nachten met je hoofd iets hoger, bijvoorbeeld met een extra kussen, om zwelling te verminderen.

Probeer in de eerste dagen uit de felle zon te blijven. Dit ondersteunt de genezing en vermindert het risico op extra zwelling.
Een zorgvuldige nazorg na het vrijleggen van tanden en kiezen helpt om het herstel zo soepel mogelijk te laten verlopen.

Stap 5. Controle na het vrijleggen van een tand of kies

Na het vrijleggen van een tand of kies is een controleafspraak bij de kaakchirurg in principe niet nodig.
Wel is het belangrijk om na ongeveer een week een afspraak te maken met de orthodontist. Deze zal beginnen met het voorzichtig trekken van de tand of kies naar de juiste positie in de tandboog.

Nabezwaren en risico’s na het vrijleggen van tanden en kiezen

Na het vrijleggen van tanden en kiezen kan er, net als bij elke ingreep in de mond, tijdelijk napijn of zwelling optreden. Hieronder lees je wat normaal is en wanneer het verstandig is contact op te nemen met de kliniek.

Napijn

Het is normaal om na de ingreep last te hebben van napijn. Je kunt hiervoor pijnstillers innemen volgens het voorgeschreven recept of advies. Gemiddeld houdt deze pijn ongeveer vijf tot zeven dagen aan, maar tot twee weken nalast kan normaal zijn.

Zwelling

Na de ingreep kan je wang behoorlijk opzwellen, vooral gedurende de eerste 24 uur. Dit is een gebruikelijke reactie op een kleine operatie in de mond. Soms kan de zwelling verkleuren door een bloeduitstorting. De zwelling bereikt doorgaans zijn piek in de eerste twee tot drie dagen en zal daarna geleidelijk afnemen. Door de wang te koelen kun je de zwelling verminderen.

Bloeding

Het kan voorkomen dat er gedurende de eerste dag nog wat bloed uit de wond komt. Dit stopt vanzelf. Het speeksel kan ook nog wat roze gekleurd zijn of sliertjes bloed bevatten. Als de wond opnieuw begint te bloeden of de bloeding toeneemt, kun je een verbandgaasje op de wond leggen en hier stevig op bijten of druk uitoefenen gedurende een half uur. Het is belangrijk dat het bloed goed kan stollen voor een optimale genezing, daarom mag je de eerste 24 uur de mond niet spoelen.

Als de mond volloopt met bloed of als er gelatineachtige donkerrode stolsels ontstaan, kan er sprake zijn van een nabloeding. Neem in dat geval contact op met onze kliniek.

Zenuwuitval

In de onderkaak loopt de onderkaakzenuw, die onder meer het gevoel in de onderlip en kin verzorgt. Soms ligt deze zenuw in het operatiegebied. Door de behandeling kan deze zenuw tijdelijk gekneusd raken, waardoor een verminderd gevoel in de onderlip kan ontstaan. Meestal herstelt dit vanzelf binnen enkele weken.

Loskomen van een bracket (slotje)

Het kan voorkomen dat het geplakte slotje weer loskomt. Neem in dat geval contact met ons op, zodat wij deze opnieuw kunnen vastzetten.

Veelgestelde vragen

Doet het vrijleggen van een tand of kies pijn?

Nee, tijdens de behandeling wordt het gebied plaatselijk verdoofd. Je kunt wat druk voelen, maar geen scherpe pijn. Na afloop kun je tijdelijk last hebben van napijn of zwelling, wat goed te verhelpen is met pijnstillers volgens het advies van de behandelaar.

Hoelang duurt het vrijleggen van een tand of kies?

Het vrijleggen van een tand of kies duurt meestal tussen de twintig en dertig minuten. De exacte tijd hangt af van de ligging van de tand of kies en de hoeveelheid weefsel dat moet worden verwijderd.

Wat houdt het vrijleggen van een hoektand in?

Bij het vrijleggen van een hoektand wordt het tandvlees voorzichtig geopend om de tand zichtbaar te maken. Soms zit er een klein stukje bot over de tand dat wordt verwijderd. Daarna wordt een slotje met een kettinkje geplaatst waarmee de orthodontist de tand stap voor stap op de juiste plek kan trekken. Dit proces wordt ook wel aangeduid als vrijleggen hoektand.

Wat kan ik verwachten na het vrijleggen van een hoektand?

Na het vrijleggen van een hoektand kan de wang tijdelijk wat opzwellen en gevoelig zijn. De meeste mensen omschrijven hun hoektand vrijleggen ervaring als goed te verdragen, vooral dankzij de verdoving en de duidelijke nazorginstructies. De genezing verloopt meestal binnen enkele dagen zonder complicaties.

Mijn tand komt niet goed door, wat moet ik doen?

Wanneer een tand niet goed doorkomt, kan dit betekenen dat deze vastzit onder het tandvlees of scheef ligt. De eerste stap is om dit te laten beoordelen door je tandarts of orthodontist. Zij maken meestal een röntgenfoto en kunnen bepalen of een doorverwijzing naar de kaakchirurg nodig is. In sommige gevallen is een ingreep, zoals het vrijleggen van de tand, voldoende om de tand te helpen doorkomen.

Mijn kies komt niet goed door, is dat normaal?

Een kies die niet goed doorkomt kan vastzitten onder het tandvlees of deels bedekt zijn door bot. Laat dit altijd beoordelen door je tandarts of orthodontist. Zij kunnen inschatten of het verstandig is de kies vrij te leggen bij de kaakchirurg, zodat de kies verder kan doorbreken of met beugelhulp in de juiste positie kan worden gebracht.

Mijn hoektand komt niet goed door, wat gebeurt er dan?

Wanneer een hoektand niet goed doorkomt, bespreekt de tandarts of orthodontist wat de beste aanpak is. Vaak volgt er een verwijzing voor het vrijleggen van de hoektand bij de kaakchirurg. Tijdens deze ingreep wordt het tandvlees geopend, eventueel een klein stukje bot verwijderd en een slotje geplaatst waarmee de orthodontist de tand geleidelijk naar de juiste plek trekt.

Wanneer mag ik weer eten en drinken na de behandeling?

Je kunt weer eten en drinken zodra de verdoving volledig is uitgewerkt. Begin bij voorkeur met zachte, lauwe voeding om irritatie van het wondgebied te voorkomen.

Wat moet ik doen als er na enkele dagen nog klachten zijn?

Neem contact op met onze kliniek als je merkt dat de zwelling na drie tot vijf dagen niet afneemt, als de pijn verergert, of bij aanhoudende bloeding of koorts. Onze specialisten beoordelen dan of extra controle nodig is.